پلیس فقط در قامت مامور یگان ویژه در خیابان و رودرروی اغتشاشگران دیده میشود و ماجرای دستگیری دزدان بانکملی در ۴۸ساعت و کاهش جرایم و افزایش کشفیات و برخورد با زورگیران و اراذل و اوباش دغدغه فراموش شدهای است که جای خود را به گشتهای امنیت اخلاقی داده. در آستانه هفته فراجا و برای بررسی عملکرد ششماه پلیس تهران رودرروی سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ نشستیم و او از طرحهای پلیس برای برخورد با مجرمان خشن و به عنف و همچنین قاچاقچیان گفت و آخرین وضعیت پرونده مهسا امینی را تشریح کرد.
وضعیت امنیت تهران را چطور ارزیابی میکنید؟
امنیت تهران درحالحاضر با اجرای طرحهای مختلف قابلقبول است. چندی قبل هم طرحهای هفتگانهای را شروع کردهایم که در کنار طرحهای مبارزه با سرقت، رفع ترافیک شهر، مبارزه با جرایم در فضای مجازی و کالای قاچاق اجرا میشود. اخیرا هم با توجه به مطالبات مردمی، گشتهای ویژه فعال شد که ترکیبی از هشت نفر از مأموران مجرب یگان امداد و یگان ویژه است. این گشتها با جرایم خشن مانند کیفقاپی، موبایلقاپی، خفتگیری و اقدامات اراذل و اوباش مبارزه و مقابله خواهند کرد. با آغاز فعالیت این گشتها جرایم خشن و به عنف در تهران حدود ۲۰درصد کاهش داشته است. حال در کنار گشتهای ویژه، ۳۳۰ گشت به ظرفیت پلیس پیشگیری اضافه شد که هزار مامور در قالب این گشتها در سطح شهر فعالیت میکنند. گشتهای ویژه محورهای اصلی را پوشش میدهند و این ۳۳۰گشت در محورهای فرعی بهعنوان مکمل فعالیتمیکنند.
سومین اقدام انجام شده راهاندازی قرارگاه مبارزه با مواد مخدر در محلههای هرندی، شوش، مولوی و دروازه غار بود که در این طرح ۳۰۰نفر از نیروهای متخصص حضور دارند. همچنین ۱۰ایستگاه پلیس را در این مناطق فعال کردیم. همچنین برای شهرکهای اقماری و مجتمعهای مسکونی ۱۰۰واحد به بالا از ظرفیت نگهبانان محله استفاده شد که با کمک مدیران این مجتمعها، ظرفیت شرکتهای انتظام و با حضور نگهبانان محله در جهت افزایش امنیت، گامهایی برداشته شد. پاکبانهای قدیم هم دو ماموریت جدید پیدا کردند. یک ماموریت ساماندهی توقفهای حاشیهای و دوم کاهش سرقت خودرو و موتور. حضور این پاکبانان در کنار معابر میتواند این دو معضل را کاهش دهد. پیش از این، برخی از این پاکبانها وجوه بالایی دریافت میکردند که سعی کردیم مبلغ دریافتی نیز متعادل و ساماندهی شود. این طرحها در تکمیل طرحهای ظفر پلیس مبارزه با موادمخدر، اقتدار پلیس امنیت و کاشف پلیس آگاهی و رعد پلیس پیشگیری اجرا میشود.
راهاندازی گشتهای ویژه به تنهایی میتواند نقش پیشگیری در مقابل جرایم خشن داشته باشد؟
گشتهای ویژه به گشتهای شکار هم معروف هستند که وظیفه آنها شکار زورگیران، کیفقاپان، موبایلقاپان و اراذل و اوباش است که اقدام به ارتکاب جرائم خشن کرده و امنیت شهروندان را به مخاطره میاندازند. این گشتها دو وظیفه پیشگیری و برخورد دارند و آموزشهای لازم برای این دو هدف به آنها داده شده است. قدرت و جدیت کشف جرم توسط این گشتها در مناطق آلوده خوب بوده است. فلسفه راهاندازی این گشتها افزایش گستاخی، جسارت و اقدامات مجرمان بهخصوص مجرمان خشن است که با هماهنگی صورت گرفته با دستگاه قضایی شاهد بودیم برای این مجرمان مجازات سنگینی در نظر گرفته شد. در کنار این برخورد خوب قضایی قوه قضاییه، پلیس هم ضرب شست خوبی به این مجرمان نشان داده است.
ماموران حاضر در گشتهای ویژه حکم تیر دارند و با مشاهده مجرمان به آنها شلیک خواهند کرد؟
مأموران حاضر در گشتهای ویژه در صورت مشاهده جرایم مشهود بر اساس قانون عمل خواهند کرد. گامهایی که در جهت برخورد با مجرمان خشن برداشته میشود باید مکمل یکدیگر باشد وگرنه هیچ اثری ندارد پلیس باید قاطعانه با مجرمان برخورد کند و در کنار آن دستگاه قضایی نیز برخورد سختی با این مجرمان داشته باشد. این باعث میشود هزینه جرم برای مجرمان بالا برود و وقتی برخورد جدی باشد اثر خوبی خواهد گذاشت. ببینید وقتی از یک خانم در سطح شهر زورگیری میشود آنهم با سلاح سرد یا گرم وحشت آن شاید تا سالها در ذهن فرد باقی بماند و بهخاطر همین نیاز است که با این مجرمان برخورد جدی شود. چند روز قبل یکی از ماموران پلیس تهران در برابر یک سارق خانه رافت به خرج داد، اما این سارق با ضربه چاقو مامور ما را شهید کرد. در برابر این مجرمان برخورد قاطع پلیس و دستگاه قضایی لازم است. مجرمان خشن باید هزینههای سنگینی به دلیل ارتکاب جرایمشان پرداخت کنند و قاطعیت و هزینه سنگین میتواند کار را برای مجرمان سخت کند.
دلیل گستاخ شدن مجرمان چیست؟
یکی از دلایل گستاخ شدن مجرمان هزینه پایین جرم است. وقتی هزینه جرم پایین باشد، مجرمان باکی از پلیس و دستگاه قضایی ندارند.
به نظر میرسد استفاده از سلاح بین مجرمان افزایش یافته است. این موضوع را تایید میکنید؟
شاید حمل سلاح افزایش کمی داشته باشد، اما استفاده از آن افزایشی نداشته است. مجرمان حرفهای هستند و میدانند استفاده از سلاح، جرم سرقت آنها را به سرقت مسلحانه تبدیل میکند و مجازات سختی در انتظارشان است، پس به همین دلیل کمتر از اسلحه استفاده میکنند.
آیا امسال در کشفیات موادمخدر در تهران تغییری حاصل شده است؟
امسال در حوزه موادمخدر شاهد کاهش ورود و همچنین کشفیات بودیم. در ۱۹۶ روز نخست امسال ده تن موادمخدر در تهران کشف شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۷ درصد کاهش داشته است. در مدت مشابه سال گذشته در تهران ۱۳ تن موادمخدر کشف شد که تریاک همچنان در صدر کشفیات پلیس قرار دارد. همزمان با کاهش ورود موادمخدر، شاهد افزایش قیمت موادمخدر هستیم. در حوزه مبارزه با موادمخدر باید عرضه و تقاضا را با هم بررسی کنیم و اقدامات اساسی انجام دهیم. اگر ما فقط مصرفکننده را دستگیر کنیم، خردهفروشها دنبال بازار جدید میروند و روی مصرفکنندگان جدید کار میکنند. ما باید همزمان هم با مصرفکننده و هم خردهفروش مقابله کنیم تا بتوانیم بازار عرضه و تقاضا را از بین ببریم.
الگوی مصرف در تهران تغییر کرده است؟
در سالهای اخیر در تهران تغییر الگوی مصرف داشتیم و با این که مصرف تریاک کم نشده، اما شاهد افزایش مصرف موادمخدر صنعتی مانند شیشه و همچنین مصرف گل هستیم که این موادمخدر جدید آثار تخریبی زیادی دارند و وابستگی مصرفکننده به آنها بیشتر است.
هر ساله با شروع مهر شاهد افزایش گشتیهای پلیس در اطراف مدارس برای برخورد با خردهفروشان هستیم. این برخورد و هشدارها باعث ایجاد این تصور شده که موادفروشان در اطراف مدارس حضور پررنگی داشته و دانشآموزان را هدف قرار دادهاند.
هر ساله در طول سال تحصیلی اطراف مدارس را زیرنظر داریم، اما نباید باعث نگرانی و وحشت والدین شود. همکاران در پلیس تهران حتی افرادی که در اطراف مدارس تنقلات میفروشند را نیز کنترل میکنند. از سوی دیگر با اشرافیت در اطراف مدارس دخترانه با مزاحمین نوامیس برخورد میکنیم. دراینراستا همکارانم در حوزه پلیس راهور و مأموران انتظامی با مدیران مدارس در طول سال جلسات مستمری را برگزار کرده و آموزشهای لازم را به آنها میدهند.
در حوزه جرایم جنایی وضع چگونه است؟
در حوزه جرایم جنایی حدود ۱۱۴ درصد کشفیات داریم. جرایم جنایی جزو جرائم مهم است و تمرکز بیشتری روی آن وجود دارد. در ۱۹۶روز نخست امسال وقوع قتل در پایتخت ۳درصد کاهش داشته است. در این حوزه کارآگاهان ما تسلط خوبی دارند و در کشف جرایم خوب عمل میکنند. چاقوکشی و قمهکشی هم ۲۱ درصد کاهش داشته است. اغلب جرایم مسلحانه پیش از ارتکاب کشف میشود. در سال جاری هم بهجز ماجرای سرقت بانک ملی، وقوع سرقت از بانکنداشتیم.
به ماجرای سرقت بانک ملی اشاره کردید، سه متهم فراری به ایران استرداد نمیشوند؟
درباره ماجرای سرقت از بانک ملی شاهد یک نمونه از توانمندیها و مهارت پلیس در حوزه کشف جرم بودیم. در این رابطه چند نکته قابل توجه است؛ نخست اینکه سه روز بعد از سرقت ماجرا به پلیس گزارش شد و در ابتدا هیچ سرنخی وجود نداشت، اما کارآگاهان در مدت ۴۸ساعت همه افراد دخیل در این سرقت را شناسایی و دستگیر کردند که این نوع کشف در دنیا مثالزدنی و قابل توجه است.
موضوع دوم این که به کشف این سرقت بهخوبی پرداخته نشد با اینکه کارآگاهان ما مرتبا چنین کشفهایی دارند، اما در این سرقت بسیار سریع و دقیق عملکردند. درباره اعضای فراری این باند هم باید بگویم، سه نفر از اعضای این باند از کشور خارج شدند که دو نفرشان از عناصر اصلی این سرقت بودند. در روزهای اول کارآگاهان تلفنی حدود هفت ساعت با این متهمان صحبت کرده و اعترافات آنها را گرفته و جزئیات سرقت مشخص شد. متهمان در بازداشت پلیس ترکیه هستند و تلاش پلیس اینترپل برای بازگرداندن آنها به کشور ادامه دارد. بحث دیگر در مورد این پرونده، اموال کشف شده از سارقان است که تحویلشان به مشتریان بانک شروع شده است. برای دیگر متهمان پرونده نیز قرار قانونی صادر شده و منتظر صدور حکم نهایی هستند.
برای خدمتگزاری لحظهای درنگ نمیکنیم
سردار رحیمی در این مصاحبه با اشاره به فرارسیدن هفته فراجا گفت: «هفته فراجای امسال با شعار «پلیس خادم مردم و مردم حامی پلیس» از روز چهارشنبه آغاز میشود. پلیس خادم و جان فدای مردم است و در مسیر تامین امنیت نزدیک به ۱۴هزار شهید تقدیم کشور کرده است. مردم بدانند ما لحظهای در خدمتگزاری به آنها درنگ نمیکنیم و در زمانیکه در تعطیلات نوروز مردم به سفر میروند همکاران ما در فراجا امنیت شهرها را تامین میکنند. همچنین در راهپیمایی اربعین تا ساعت دو صبح برای خدمترسانی به زائران در محل کار خود حاضر بودند. وقتی سارق مسلح به سمت شهروندان اسلحه خود را بگیرد، مأموران پلیس برای مقابله با او سینه خود را سپر میکنند، به طوری که شاهد بودیم در ماجرای گروگانگیریها، پلیس بدون اسلحه و برای نجات جان گروگانها مقابل گروگانگیر ایستاده و با دستگیری گروگانگیران جان گروگانها را نجات داده است. مردم نیز حامی پلیس هستند و مصداق بارز این موضوع، نتیجه نظرسنجی است که سه ماه قبل انجام شد. بر اساس این نظرسنجی، بعد از شغل معلمی، دومین گروهی که مردم به آن اعتماد داشتند پلیس است. از مردم به خاطر اعتماد و همراهیشان با نیروی انتظامی ممنونیم و به همکارانم و خانوادههایشان خداقوت میگویم.»
عکسهای منتشرشده از ماموران گشت ارشاد دروغ است
ماجرای مهسا امینی نیز از موضوعاتی بود که در این مصاحبه سراغ آن رفتیم و رئیس پلیس تهران به بررسی ماجرا توسط تیمهای جداگانه سه قوه اشاره کرد و گفت: در موضوع گشتهای امنیت اخلاقی تمام اقدامات پلیس امنیت اخلاقی بر مبنای اقدامات ایجابی است و ما هیچ اقدام سلبی نداریم. در همین مأموریت هم این موضوع مشخص است. گروههای مختلفی از ریاستجمهوری، قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی آمدند و موضوع را بررسی کردند و تا جایی که ما اطلاع داریم هیچ قصوری از سوی مأموران مشاهده نشدهاست. بازرسی و حفاظت ما هم گروههایی تشکیل داد که در این تحقیقات هم قصوری مشاهده نشد. واقعا از این اتفاق متأسفیم و با خانواده این دختر خانم ابراز همدردی میکنیم.
ماموران گشت پلیس امنیت اخلاقی در زمان دستگیری مجهز به دوربین بودند؟
مأموران ما در آن روز مجهز به دوربین روی لباس نبودند.
عکسهایی از ماموران پلیس امنیت اخلاقی در فضای مجازی منتشر و اعلام شده متعلق به مامورانی است که مهسا امینی را به مقر پلیس امنیت انتقال دادند. واکنش شما به این موضوع چیست؟
این موضوع را قویا تکذیب میکنم. این نیز جزو شایعاتی است که در رابطه با این پرونده در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
آیا تغییر یا جابهجایی در پلیس امنیت اخلاقی تهران صورت گرفت؟
تغییری انجام نشد، زیرا هیچ قصوری در این زمینه دیده نشد.
روزنامه جام جم